Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 listopada 2016 roku

Sąd Rejonowy IV Wydział Pracy w Z. w składzie:

Przewodniczący: SSR Katarzyna Sadzińska

Ławnicy: Ewa Kubiak, Eugeniusz Rytwiński

Protokolant: Anna Ratajczyk

po rozpoznaniu w dniu 9 listopada 2016 roku w Zduńskiej Woli

na rozprawie sprawy

z powództwa E. B.

przeciwko Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Oddziałowi Regionalnemu

w Ł.

o odszkodowanie za niezgodne z prawem rozwiązanie stosunku pracy

1.  oddala powództwo,

2.  zasądza od powódki E. B. na rzecz pozwanego Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Oddziału (...) w Ł. kwotę 3.600,00 zł (trzy tysiące sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt IV P 87/16

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 14 czerwca 2016 roku, powódka E. B. wniosła

o zasądzenie od pozwanego Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Oddziału (...) w Ł. kwoty 15.720,00 zł tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie stosunku pracy.

Uzasadniając żądanie powódka wskazała, iż w dniu 8 czerwca 2016 roku odwołano ją ze stanowiska kierownika P. Terenowej KRUS w Ł.. Jednocześnie wręczono jej pismo – „propozycję nowych warunków pracy i płacy” oraz poinformowano, iż po upływie okresu wypowiedzenia może kontynuować zatrudnienie w placówce Terenowej w S. na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, na stanowisku specjalisty,

z wynagrodzeniem zasadniczym w wysokości 2.700,00 zł. Zdaniem powódki, pracodawca nie zaproponował jej pracy odpowiadającej jej kwalifikacjom, a taki był jego obowiązek

w świetle art. 72 § 2 k.p.(powódka jest pracownikiem chronionym, brakuje jej mniej niż dwa lata do nabycia prawa do emerytury). E. B. wskazała, iż adekwatnym ze względu na jej doświadczenie i kwalifikacje zawodowe byłoby zatrudnienie „w granicach stanowiska zastępcy kierownika, kierownika referatu bądź głównego specjalisty”. Powódka podniosła również, iż wynagrodzenie na zaproponowanym jej stanowisku byłoby niższe o około 40 % od dotychczasowego, co więcej przyjęcie nowych warunków zatrudnienia wiązałoby się

z koniecznością dojazdu do S..

Pozwany Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Oddział (...) w Ł. nie uznał powództwa i wniósł o jego oddalenie w całości.

Według pozwanego, akt odwołania powódki z zajmowanego stanowiska zrealizowano zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, jednocześnie proponując jej adekwatne do jej możliwości i posiadanych kwalifikacji stanowisko pracy. Pozwany wskazał, iż charakter zaproponowanej pracy, gwarantuje jej stabilność i trwałość do czasu nabycia przez powódkę prawa do emerytury (lipiec 2017 roku). Jednocześnie podniósł, iż nie posiada wolnych etatów w zakresie stanowisk wskazywanych przez E. B.. W odniesieniu do ewentualnych dojazdów do placówki w S., pracodawca wskazał, iż nie dostrzega w tym zakresie szczególnych niedogodności, zwłaszcza jeśli mieć na względzie, iż przez ponad 20 lat powódka dojeżdżała komunikacją miejską do Ł., pokonując odległość porównywalną

z tą dzielącą miejsce jej zamieszkania od placówki w S..

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka E. B. w dniu 4 maja 1994 roku zatrudniona została w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego na stanowisku Kierownika P. Terenowej

w Ł.. Z powódką zawarto umowę o pracę na czas nieokreślony.

(dowód: umowa o pracę k.1/B akt osobowych powódki)

Wcześniej powódka świadczyła pracę w Urzędzie Miejskim (przez około 7 lat)

i w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (przez około 8 lat).

(dowód: przebieg zatrudnienia k. 7/B akt osobowych powódki)

W zakresie zadań powierzonych powódce, pracodawca przewidział m.in.

- kierowanie placówka terenową, sprawowanie nadzoru nad prawidłowym

i terminowym wykonywaniem zadań,

- wydawanie decyzji w imieniu Prezesa KRUS,

- podejmowanie decyzji o ulgach i umorzeniach należności z tytułu składek,

- wnioskowanie o umorzenie/odpisanie należności wykraczającej poza upoważnienie,

- podpisywanie korespondencji kierowanej na zewnątrz,

- opracowywanie planów pracy i sprawozdań z ich wykonania,

- wnioskowanie do dyrektora Oddziału (...) w sprawach z zakresu prawa pracy w odniesieniu do podległych pracowników,

- udzielanie instruktażu i wyjaśnień podległym pracownikom,

- okresowa ocena podległych pracowników,

- badanie satysfakcji ubezpieczonych i świadczeniobiorców,

- reprezentowanie placówki terenowej w porozumieniu z dyrektorem Oddziału (...),

- współpraca z urzędami gmin i innymi instytucjami,

- przyjmowanie interesantów w sprawach skarg i wniosków,

- wykonywanie zadań wynikających z funkcjonującego Zintegrowanego Systemu (...).

(dowód: szczegółowy zakres działań k. 251/B akt osobowych powódki)

W dniu 22 stycznia 2016 roku powódka otrzymała od pracodawcy zawiadomienie,

iż na podstawie art. 9 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o zmianie ustawy

o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r., poz. 50) w zw. z § 5 ust. 4a Statutu Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, z dniem

11 stycznia 2016 roku, jej stosunek pracy zawarty na podstawie umowy o pracę, staje się stosunkiem pracy na podstawie powołania, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia

26 czerwca 1974 roku Kodeks Pracy.

(dowód: pismo k. 298/B akt osobowych powódki)

Pismem z dnia 8 czerwca 2016 roku, odwołano E. B. ze stanowiska Kierownika P. Terenowej Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w Ł..

Z treści dokumentu wynikało, iż odwołanie jest równoznaczne z wypowiedzeniem umowy

o pracę z zachowaniem 3 miesięcznego okresu wypowiedzenia. W okresie wypowiedzenia udzielono powódce urlopu wypoczynkowego, a po jego wykorzystaniu, zwolniono

ją z obowiązku świadczenia pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.

Tego samego dnia, pracodawca zaproponował powódce, po upływie okresu wypowiedzenia tj. od 1 października 2016 roku dalsze zatrudnienie na podstawie umowy

o pracę zawartej na czas nieokreślony z następującymi warunkami pracy i płacy:

- wymiar czasu pracy – cały etat,

- rodzaj umówionej pracy – specjalista,

- miejsce wykonywania pracy – placówka terenowa KRUS w S.,

- wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 2.700,00 zł wraz z dodatkiem za wieloletnia pracę.

E. B. odmówiła przyjęcia zaproponowanych jej warunków zatrudnienia.

(dowód: pismo k. 3/C akt osobowych powódki)

W dacie wręczenia dokumentu odwołania, powódce brakowało mniej niż dwa lata

do nabycia prawa do emerytury.

(dowód: bezsporne)

Struktura organizacyjna KRUS przewiduje następujące stanowiska pracy: kierownik placówki terenowej, zastępca kierownika placówki terenowej, główny specjalista, starszy specjalista, specjalista, starszy inspektor, inspektor, starszy referent, referent.

(dowód: bezsporne)

W małych placówkach terenowych tj. Ł., czy S. nie ma stanowiska zastępcy kierownika, funkcję te pełni główny specjalista. Stanowisko głównego specjalisty jest

w S. obsadzone. Wykształcenie obejmujące studia podyplomowe, mają w chwili obecnej pracownicy zatrudnienie również na najniższych stanowiskach (referent).

Na dzień odwołania powódki, w Z. nie było wolnego stanowiska odpowiadającego zakresem obowiązków doświadczeniu E. B. (ubezpieczenia społeczne). Wynagrodzenie starszego specjalisty jest wyższe o 200 zł od wynagrodzenia specjalisty. Główny specjalista otrzymuje wynagrodzenie o 200 zł wyższe od starszego specjalisty, pobiera również dodatek funkcyjny (300 – 600 zł).

(dowód: zeznania świadka M. W. nagranie 00:05:03, zeznania powódki k. 51v)

E. B. mieszka w Z., posiada wykształcenie wyższe. Ukończyła studia magisterskie administracyjne oraz studia podyplomowe z zakresu ubezpieczeń społecznych.

(dowód: bezsporne)

Powyższe stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty zgormadzone w aktach, aktach osobowych oraz na podstawie zeznań świadków i powódki. W zakresie niezbędnym do rozstrzygnięcia stan faktyczny nie był sporny.

Sąd oddalił wnioski dowodowe zgłoszone przez pełnomocnika powódki. Pełnomocnik wniósł o zobowiązanie pozwanego do: dostarczenia kart bieżącej oceny pracy powódki za poszczególne kwartały i oceny roczne z ostatnich lat, sporządzenia tematycznego wykazu zorganizowanych szkoleń wraz z wydrukiem informacji przekazywanych kierownikom co do konieczności osobistego stawiennictwa bądź koniecznością skierowania na nie pracowników, przedłożenia wykazu zawierającego informacje o imionach, nazwiskach i rodzaju ukończonych studiów przez osoby, o których zeznawał świadek M. W.. Zdaniem Sądu, realizacja zgłoszonych wniosków dowodowych pozostałaby bez wpływu na zasadność żądania. Jest tak dlatego, iż przedmiotem oceny Sądu nie jest zasadność odwołania powódki ze stanowiska kierownika placówki, czy też kwestia wyboru pracownika do „zwolnienia”

z zastosowaniem określonych kryteriów doboru w ramach większej grupy zatrudnionych. Spór w istocie, o czym będzie mowa w kolejnej części uzasadnienia, dotyczył rozstrzygnięcia, czy E. B., po odwołaniu, zaproponowano pracę zgodnie z treścią art. 72 § 2 k.p. tj. odpowiadającą jej kwalifikacjom zawodowym. Dodatkowo podnieść należy, iż bez znaczenia z punktu widzenia rozstrzygnięcia pozostawały dane przedłożone przez pełnomocnika powódki po zamknięciu rozprawy. Trudno wyjaśnić czemu służyć miały informacje o liczbie odwołanych kierowników i stanowiskach jakie im powierzono,

w powiązaniu z liczbą złożonych odwołań i rezultatem zainicjowanych procesów. Sąd

w przedmiotowej sprawie wydawał orzeczenie w oparciu o konkretny stan faktyczny, dotyczący danego pracownika, zatrudnionego w określonej placówce, wykonującej określone zadania i dysponującej określonymi stanowiskami podlegającymi obsadzeniu.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Poza sporem w niniejszej sprawie pozostawał fakt „przekształcenia” stosunku pracy powódki, w oparciu o zapisy ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o zmianie ustawy

o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r., poz. 50) z umownego, na stosunek pracy z powołania.

Kwestią do rozstrzygnięcia pozostawało, czy pracodawca, po wejściu w życie powołanej regulacji, w sposób prawidłowy ukształtował sytuację prawno - pracowniczą powódki.

W pierwszej kolejności wskazać należy, iż stosunek pracy nawiązany na podstawie powołania ukształtowany został jako najbardziej labilny rodzaj więzi prawnej łączącej pracodawcę i pracownika (art. 68 i następne k.p.). Jednym z przejawów takiego właśnie, niestabilnego charakteru powołania, jest możliwość odwołania ze stanowiska, bez podania przyczyny, ze skutkiem rozwiązania stosunku pracy (niezwłocznie albo po upływie okresu równego okresowi wypowiedzenia).

W rozpoznawanej sprawie, pracodawca zdecydował się odwołać powódkę ze stanowiska kierownika. W tym zakresie, o czym już nadmieniono, miał pełną swobodę. Pozwany nie miał obowiązku uzasadniania przyczyn lezących u podstaw złożonego w tym zakresie oświadczenia woli. W rezultacie, również Sąd nie miał kompetencji do badania,

czy podjęta przez pracodawcę decyzja była słuszna w świetle ewentualnego prawidłowego, bądź nie, wywiązywania się przez powódkę z powierzonych jej obowiązków. W polu uwagi Sądu pozostawały jednak inne okoliczności, a mianowicie związane z powierzeniem pracownikowi nowego stanowiska, a to z uwagi na regulację art. 72 § 2 i 3 k.p.

Zgodnie z powołanymi przepisami, w razie odwołania pracownicy, której brakuje nie więcej niż 2 lata do nabycia prawa do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, organ odwołujący jest obowiązany zapewnić jej inną pracę, odpowiednią ze względu na jej kwalifikacje zawodowe, przy czym przez okres równy okresowi wypowiedzenia pracownica ma prawo do wynagrodzenia w wysokości przysługującej przed odwołaniem.

Opisany mechanizm ma charakter ochronny, co nie oznacza, iż pracodawca ma obowiązek przedłużenia stosunku pracy na dotychczasowych warunkach, bądź warunkach oczekiwanych przez pracownika.

W sprawie zainicjowanej przez E. B. pozwany, po odwołaniu i upływie okresu wypowiedzenia (w trakcie którego zachowano wynagrodzenie na niezmienionym poziomie), zaproponował pracownikowi zatrudnienie w oparciu o umowę o pracę na czas nieokreślony, na stanowisku specjalisty, w placówce w S., z wynagrodzeniem zasadniczym w kwocie 2.700,00 zł. Jak wynika z całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w tym zeznań powódki, taki sposób ukształtowania stosunku pracy, nie odpowiadał odwołanej. Powódka podnosiła, iż zaproponowane je stanowisko, nie odpowiada wysokim kwalifikacjom jakie posiada, nadto obniżenie wynagrodzenia nie pozostanie bez konsekwencji dla wysokości przyszłej emerytury, czy wreszcie odprawy jaką otrzyma po ustaniu zatrudnienia. Wykonywanie pracy na stanowisku specjalisty, powódka utożsamiała nadto z utratą prestiżu wynikającego z piastowana wcześniej, przez okres 22 lat, funkcji kierowniczej. Jednocześnie E. B. wskazywała, iż stanowisko dla niej odpowiednie, to co najmniej główny specjalista, najlepiej zaś zastępca kierownika bądź kierownik referatu.

W ocenie Sądu, okoliczności podnoszone przez odwołaną pozostają bez wpływu na zasadność powództwa. Jeszcze raz podkreślić należy, iż ustawodawca w art. 72 § 2 k.p. nie nakłada na pracodawcę obowiązku zapewnienia określonego, a już na pewno nie przez pracownika oczekiwanego, stanowiska pracy. Regulacja nie stanowi również, iż nowe warunki zatrudnienia mają odpowiadać poprzednim w zakresie otrzymywanego przez pracownika wynagrodzenia za pracę, tak jak ma to miejsce np. w przypadku dyspozycji

art. 42 § 4 k.p.. Ochronna funkcja przepisu sprowadza się do umożliwienia pracownikowi kontynuowania zatrudnienia, na nowych, w tym „gorszych” z punktu widzenia finansowego

i ambicjonalnego warunkach. Jedyny obowiązek, jaki ciąży w tym wypadku na odwołującym, to zapewnienie pracy odpowiadającej kwalifikacjom pracownika. Wskazany wymóg,

z pewnością nie pozwala na powierzenie pracy, do wykonywania której, pracownik nie ma niezbędnych kwalifikacji. W tym zakresie, pozwany wywiązał się z nałożonego przez ustawodawcę obowiązku. Zresztą, mając na względzie powyższe, zdecydował się zatrudnić powódkę w pionie ubezpieczeń społecznych rolników, nie zaś świadczeń, w zakresie których pracownica posiadała doświadczenie zawodowe sprzed ponad 20 lat, nabyte w trakcie zatrudnienia w ZUS.

Po wtóre, nowe warunki zatrudnienia, nie mogą być tożsame z pracą, do wykonywania której nie potrzeba żadnych kwalifikacji. Innymi słowy, pracodawca nie ma prawa powierzyć odwołanemu, z wyższym wykształceniem i określonym stażem pracy, stanowiska pracy np. w obsłudze obiektu, portierni itp. Istotnym jest zatem, by zaproponowane stanowisko rażąco nie odbiegało od posiadanych przez pracownika kwalifikacji i by przy wykonywaniu czynności, pracownik ów, kwalifikacje te, choć częściowo, wykorzystywał.

Podsumowując ten wątek, stwierdzić należy, iż wynikający z art. 72 § 2 k.p. obowiązek pracodawcy, nie obejmuje jedynie powierzenia zatrudnionemu innej pracy, która ściśle odpowiada jego kwalifikacjom zawodowym wynikającym np. z profilu wykształcenia, czy kierunku w jakim rozwijał się w trakcie zatrudnienia. Twierdzenie przeciwne zawężałoby w znacznym stopniu swobodę decyzyjną pracodawcy i możliwość kontynuowania stosunku pracy z osobą „chronioną” w realiach struktury organizacyjnej danego zakładu pracy.

Przenosząc powyższe na grunt rozpoznawanej sprawy, Sąd uznał, iż pracodawca

nie uchybił obowiązkowi z art. 72 § 2 k.p., powierzając powódce pracę na stanowisku specjalisty. Bezspornym jest, iż nie jest to stanowisko hierarchicznie najniższe (poniżej są jeszcze stanowiska starszego inspektora, inspektora, starszego referenta i referenta). Co istotne, osoby zatrudnione na stanowiskach niższych niż specjalista również posiadają wykształcenie wyższe, niejednokrotnie legitymując się świadectwem ukończenia studiów podyplomowych. Szczegółowe ustalenia w zakresie kierunków studiów ukończonych przez poszczególnych pracowników i odbytych przez nich kursów, nie były w tym zakresie konieczne. Sąd miał bowiem rozstrzygnąć, czy powierzona powódce praca odpowiada jej kwalifikacjom, nie zaś prowadzić „dochodzenie”, czy inne osoby zatrudnione

na równoległym stanowisku są jednorodnie, czy też nie ,wykształcone.

Przechodząc dalej, zdaniem Sądu, złożona powódce propozycja kontynuowania pracy na danym stanowisku, połączona była z obiektywnymi możliwościami pracodawcy, wynikającymi z aktualnego stanu zatrudnienia. Jak wyjaśnił zastępca kierownika Wydziału (...) KRUS M. W., w czasie kształtowania na nowo sytuacji pracowniczej powódki, brak było wolnych stanowisk „oczekiwanych” przez E. B..

W Z., wolne etaty obejmowały jedynie pion świadczeń, w którym powódka nie miała odpowiedniego doświadczenia. Jeśli chodzi o placówki terenowe tj. Ł. i S., świadek wskazał, iż nie ma w ramach ich struktury stanowisk kierowniczych, a stanowiska głównego specjalisty są już obsadzone. Dodatkowo podnieść należy, iż w związku

ze zmieniającą się sytuacją w ramach placówki, proponowano powódce w toku postępowania wyższe stanowisko – starszego specjalisty. Niestety ta propozycja również nie odpowiadała oczekiwaniom odwołanej.

W odniesieniu do miejsca świadczenia pracy – placówka w S. – i w tym zakresie Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania decyzji podjętych przez pracodawcę. Ustawodawca, w ramach omawianej w tym postępowaniu regulacji, nie wyszczególnił obowiązku zapewnienia pracownikowi zatrudnienia w tej samej miejscowości, czy też

w miejscu zamieszkania odwołanego. Co więcej, powódka przez ponad 20 lat dojeżdżała ze Z. do Ł., nie mając w tym zakresie jakichkolwiek problemów. Trudno zatem wyjaśnić dlaczego dojazd do S., oddalonego również o kilkanaście kilometrów

od miejsca zamieszkania pracownika, będzie nader uciążliwy. Twierdzenia pełnomocnika powódki, iż przystanek autobusowy, na którym wysiadać miałaby zatrudniona, jest dalej usytuowany od siedziby KRUS w przypadku S., niż przystanek w Ł., ocenić należało jako kuriozalne. Nadmienić w tym miejscu trzeba, że w toku postępowania, strona powodowa, w odpowiedzi na twierdzenia pracodawcy, zapewniała i wykazywała, iż powódka jest osobą mobilną i posiada prawo jazdy.

Reasumując, Sąd wskazuje, iż w istocie E. B. mogła odczuwać niezadowolenie z nowych warunków zatrudnienia, w szczególności w związku z obniżeniem prestiżu zawodowego, czy też niższym wynagrodzeniem, jednakże te okoliczności nie mogły stanowić podstawy uwzględnienia powództwa. Jest tak dlatego, iż pracodawca zapewnił odwołanej możliwość kontynuowania zatrudnienia z wykorzystaniem jej kwalifikacji,

na dostępnym i wysokim (choć nie kierowniczym) stanowisku.

Z tych wszystkich względów Sąd orzekł jak w pkt 1 sentencji.

O kosztach orzeczono zgodnie z wynikiem procesu w oparciu o treść art. 98 k.p.c.

Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika pozwanego ustalono w oparciu o § 9 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 roku w sprawie opłat

za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 roku, poz. 1804).